Bên lề Quốc hội: Khắc phục tình trạng dự án kéo dài, đội vốn

2025-01-23 17:42:10

Cỡ chữ

Bên hành lang Quốc hội, phóng viên TTXVN đã có cuộc trao đổi với Đại biểu Hoàng Văn Cường (Đoàn Hà Nội) để làm rõ hơn vấn đề này.

Đại biểu Quốc hội Thành phố Hà Nội Hoàng Văn Cường phát biểu tại tổ, sáng 22/5/2019. Ảnh: Văn Điệp/TTXVN

Tình trạng các dự án đội vốn kéo dài diễn ra đã nhiều năm nhưng vẫn không được khắc phục. Vậy theo ông, đâu là nguyên nhân?

Tôi cho rằng cơ quan tư vấn lập các thiết kế đã không làm tốt nhiệm vụ của mình, thậm chí không phải chịu trách nhiệm gì khi có vấn đề xảy ra. Trên thực tế, nhiều đơn vị đã lập ra rất nhiều dự án để hưởng thù lao, còn trong quá trình triển khai nếu có xảy ra vấn đề thì cũng không bị quy trách nhiệm gì.

Hay như, nếu quá trình khảo sát thiết kế không đúng thì rõ ràng sau này các đơn vị tư vấn thiết kế khảo sát đó phải chịu trách nhiệm. Còn nếu như đưa ra các phương án tư vấn thiết kế tốt nhưng người phê duyệt dự án lại chọn phương án khác mà phương án đó sau này phát sinh thì cơ quan đơn vị chọn phương án thiết kế đó phải chịu trách nhiệm. Và nếu như thiết kế đúng, khảo sát đúng, phê duyệt dự án đúng nhưng quá trình thi công lại phát sinh thì đơn vị thi công phải chịu trách nhiệm.

Một vấn đề nữa là, cần phải cho các nhà thầu được tham gia vào quá trình khảo sát các phương án triển khai, để từ đó nhà thầu có thể lường trước và có các phương án hạn chế tối đa những thay đổi, phát sinh... khi triển khai dự án.

Nếu làm tốt các việc đó, tôi cho rằng việc phải điều chỉnh các dự án sẽ ít đi nhiều. Nếu để xảy ra tại khâu nào thì đơn vị đó phải chịu trách nhiệm trước pháp luật.

Việc không quy trách nhiệm như ông vừa nói liệu có phải là kẽ hở trong pháp luật hiện nay?

Rõ ràng, đó là lỗ hổng lớn nhất khi không truy cứu trách nhiệm đối với cá nhân, tập thể để xảy ra tình trạng này. Chính vì vậy, những cơ quan tư vấn, thậm chí cơ quan phê duyệt cứ làm cho xong để có dự án xếp hàng được nhận vốn. Thậm chí, những cơ quan này còn đưa ra thiết kế rất nhanh và có thể ứng vốn ban đầu thấp để dự án được phê duyệt một cách nhanh nhất. Tôi cho rằng, đây là lỗ hổng lớn nhất trong hệ thống pháp luật.

Thực tế, đã có một số công trình giao thông sử dụng vốn ODA bị đội vốn cao gấp nhiều lần so với dự kiến. Ông nhìn nhận vấn đề này như nào?

Theo tôi, hạn chế, nhược điểm trong các dự án sử dụng vốn ODA, đặc biệt là ODA song phương thường có tình trạng đội vốn do quá trình khảo sát ban đầu không kỹ dẫn đến thi công phát sinh và phải điều chỉnh. Việc này không chỉ làm cho vốn tăng lên mà còn khiến thời gian hoàn thành dự án kéo dài và không được đưa vào sử dụng theo kế hoạch.

Nguyên nhân rất cơ bản của tình trạng này do trong quá trình xây dựng các dự án thường không có sự chủ động của đơn vị sử dụng vốn mà phụ thuộc quá nhiều vào đối tác cung cấp vốn. Và trong các hợp đồng ký kết, nhà cung cấp vốn thường có những điều khoản bất lợi về phía chúng ta.

Ví dụ, khi nhận các nguồn vốn ODA song phương thì kèm theo đó là những điều kiện bất lợi như: nhà thầu, thường phải đấu thầu cho các nước trong giới hạn của đơn vị cấp vốn; rồi sử dụng thiết bị kỹ thuật, nguyên vật liệu của những nước đó bán cho mình, thậm chí phải sử dụng đội ngũ chuyên gia của nước đó với chi phí rất cao. Tất cả những yếu tố đó làm cho những dự án ODA vay với mức lãi suất có vẻ thấp nhưng tổng chi phí lại trở thành cao.

Theo ông, cần phải làm gì để tránh được các điều khoản bất lợi khi đi vay vốn ODA?

Nguồn bài viết : Trò chơi điện tử